BATI CEPHESİ:

Kurtuluş Savaşındaki en büyük savaşlar bu cephede Yunanistan ile yaşanmıştır. Türk Kurtuluş Savaşı, özde bir Türk-Yunan savaşıdır. Bu cephede savaşlar Yunanlıların, İtilaf devletlerinin özellikle İngilizlerin desteğinde İzmir’i işgali ile başlamıştır.

İzmir’in işgaline ilk tepki Hukuk-i Beşer(İnsan Hakları ) Gazetesi Başyazarı Hasan Tahsin’den den gelmiştir. Sonra bölgede Kuvay-i Milliye örgütlenmeye başlamıştır.

Batı Anadolu Kongrelerinden, Balıkesir Kongresinde Batı Cephesi açılması kararlaştırılmıştır. Kuvay-ı Milliye birliklerinin ve bazı subayların etkisiyle Ayvalık, Bergama, Soma, Salihli, Aydın ve Nazilli gibi cepheler açılmıştır.

Sivas Kongresinde Batı Cephesi Komutanlığına Ali Fuat Paşa getirilmiştir. TBMM açılınca Düzenli Orduya geçiş başlamıştır. Yunanlılara karşı düzenlenen Gediz Harekâtında (Ali Fuat Paşa birlikleri ile birlikte Çerkez Ethem beraber)  başarısız olununca,  Kuvay-ı Milliyenin sona erdirilip tamamen Düzenli Orduya geçilmesi kararı alındı. Bunun üzerine M.Kemal Ali Fuat Paşa’yı Batı Cephesi Komutanlığından aldı ve Sovyet Rusya ya Moskova Büyükelçisi olarak atadı.

Batı Cephesini ikiye ayırarak;

M Kuzeyine Albay İsmet(İnönü)  Paşayı, Güneyine Refet Bele’ yi komutan olarak görevlendirmiştir.

M Böylece Düzenli Ordu ön plana çıkarılarak,  Kurtuluş Savaşının en önemli cephesinde mücadeleler yaşanmıştır.

BATI CEPHESİNDE ÖNEMLİ KİŞİ VE OLAYLAR

¥  15 Mayıs 1919’da İzmir’e asker çıkaran Yunanlılar 25 Mayıs’ta Manisa’yı, 27 Mayıs’ta Aydın’ı, 29 Mayıs’ta Ayvalık’ı ve 1 Haziran’da Ödemiş ve dolaylarını işgal ettiler.

¥  Batı Anadolu’da başlayan geniş çaplı bu işgal hareketi mütareke koşullarına aykırı idi. Bu durum bölge halkında işgallerin kalıcı olacağı düşüncesini kuvvetlendirmiş ve topyekûn mücadele azmini kamçılamıştır.

¥  İstanbul Hükümetinin işgaller karşısında tepkisiz kalması ve bir şey yapamaması bölgede Müdafaaihukuk ve Reddi ilhak Derneklerinin kurulmasını sağlamış ve halk Kuvayımilliye yi oluşturmaya başlamıştır.

¥  Bekir Sami Bey (Ödemiş Kaymakamı), Ali (Çetinkaya) Bey (172. Alay Komutanı), Hacı Şükrü Bey (175. Alay Komutanı) emrindeki askerlerle Yunanlılarla mücadeleye başlamışlardır.

¥  Ayrıca 61. Tümen Komutanı Kazım Bey, Bergama istikametinde Yunanlılarla savaşmaya başladı.

¥  Bölgenin çete liderlerinden Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe kuvvetleriyle direnişe geçtiler. Mustafa Kemal Paşa tarafından bölgeye gönderilen sivil aydınlardan Mahmut Celal (Bayar), Köprülü Kazım (Özalp), Hacım Muhiddin (Çarıklı), Mehmet Şefik (Aka), Vasıf (Çınar) gibi şahıslar halkın Kuvayımilliyeye katılması için çalıştılar. TBMM açıldıktan sonra Batı Cephesi Komutanlığı’na 25 Haziran 1919’da Ali Fuat Paşa atanmıştır.

ÇERKES ETHEM OLAYI

®  Yunanlıların Salihli ve Alaşehir istikametinde ilerlemesi ile buralarda cepheler açıldı. Çerkes Ethem Salihli ve Alaşehir’de cephenin komutanlığını üzerine aldı. 1920 yılında Kuvayımilliye güçleri içinde en güçlüsü Ethem’in birlikleri oldu.

®  Çerkes Ethem bir yandan Batı Cephesi’nde Yunan ilerlemesini durdurmaya çalışırken diğer yandan TBMM’ye karşı çıkan Ahmet Anzavur, Bolu, Düzce, Adapazarı ve Yozgat isyanlarını bastırdı. Çerkes Ethem’in bu başarıları TBMM tarafından takdirle karşılandı. Ancak düzenli Yunan birliklerine karşı düzenli ordu kurulmak istenmesi ve Batı Cephesi’ne önce Ali Fuat Paşa, daha sonra İsmet Paşa ve Refet Paşa’nın atanması Çerkes Ethem’i kızdırdı. Çerkes Ethem’in düzenli birliklere katılmak istemesi ve İsmet Paşa ile anlaşmazlığa düşmesi bir iç kavganın çıkmasına zemin oluşturmak üzereydi. TBMM, bu sırada Yunanlılarla I. İnönü Savaşı’nı yapmaktaydı. TBMM, Çerkes Ethem olayına son vermek istiyordu. Ethem kuvvetlerinin üzerine gidildi. Ethem yanındaki birliklerle Yunanistan’dan geçiş istedi ve Almanya’ya gitmek istedi.

®  Yunanlıların bu durum işine geldiği için istekleri kabul edildi. Ethem Almanya’da bir müddet kaldıktan sonra Ürdün’e gitti ve orada öldü.

Yunanistan’ın Bu Cephede Mücadele Etmesinin Nedenleri Nelerdir?

[  Sevr Antlaşmasını TBMM’ye kabul ettirmek.

[  TBMM ye son vererek, Türk direnişine son vermek ve Anadolu da egemenlik kurmak.

[  İngiltere nin desteğini alarak gücünü artırmak

Batı Cephesinde Yunanistan İle Yapılan Savaşlar Şunlardır:

I.  İnönü Savaşı    (6 – 10 Ocak 1921  )

II.  İnönü Savaşı  (23 Mart – 1 Nisan 1921  )

Eskişehir Kütahya Savaşları  (10 – 24 Temmuz 1921 )

Sakarya Meydan Muharebesi  (23 Ağustos – 13 Eylül 1921 )

Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meyden Muharebesi 26 Ağustos 1922