PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Abdullah ŞAHİN

MENÜ
10.SINIF TARİH DERSİ
12.SINIF İNKILAP TARİHİ DERSİ
T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ
YNT TV

II.DÜNYA SAVAŞI’NIN TÜRKİYE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

II.DÜNYA SAVAŞI’NIN TÜRKİYE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

ü  İkinci Dünya Savaşında Başbakanlık yapanlar Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu’dur.

ü  İsmet İnönü ise dönemin cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır.

 

Türkiye’de savaş nedeniyle alınan bazı önlemler ve gelişmeler şunlardır:

ü  Karartma yaşanmıştır. Rıfat Ilgaz bu günleri anlatan “Karartma Geceleri“ adlı eserini yazmıştır.

ü  Alman işgaline karşı Çakmak Hattı’ kurulması kararlaştırıldı.

ü  Devlet herhangi bir savaş olasılığı nedeniyle Tahıl stoklamaya başlamıştır.

ü  Aşırı fiyat kontrolleri karaborsayı artırmıştır.

ü  13 Ocak 1942’de “Ekmek Karnesi” uygulaması başlatılmıştır.

ü  Kıtlık nedeniyle pasta vb. yiyeceklerin yapılmasına yasak getirildi.

ü  İstanbul’da özel otomobil kullanmak yasaklanmıştır.

ü  Radyo yayınlarında ara ara kesintilere gidilmiştir. Türkiye’de radyo kullanımının yaygınlaşması da bu dönemde gerçekleşti. Siyasi gelişmeleri takip etme isteği radyo kullanımını arttırdı. 1940’tan sonra özellikle Vedat Nedim Tör’ün radyo müdürü olmasıyla Türk radyosu dünyanın önemli radyolarıyla hemen hemen aynı yayın akışına başladı. 1943’ten sonra düzenli yayın yapan Ankara Radyosu’nda yapılan bazı programlar şunlardır:

Muzaffer Sarısözen idaresinde kurulan halk müziği deneme çalışmalarının sunulduğu Yurttan Sesler Korosu, Ayşe takma adıyla Neriman Hızır’ın kurduğu Radyo Çocuk Kulübü, Radyo Tiyatrosu ve Falih Rıfkı Atay’ın hazırladığı Güzel Türkçemiz. Bu dönemde yayın hayatına başlayan bazı programlar aynı adla, bazıları da adlarını değiştirerek uzun yıllar radyo severlerle buluştular.

ü  Gece sokağa çıkma yasağı uygulaması başlatılmıştır.

ü  II. Beş Yıllık Kalkınma Planı yürürlüğe konmuş fakat savaş şartları nedeniyle uygulanamamıştır.

ü  Savaş boyunca yarı seferberlik ilan edilmiştir.

ü  Millî Korunma Kanunu kabul edilmiştir.

ü  Petrol Ofisi ile Et ve Balık Kurumu kurulmuştur.

ü  Yüksek enflasyon yaşanmıştır.

ü  1942’de Ticaret Ofisi ve İâşe Müsteşarlığı kurulmuştur.

ü  9 Kasım 1942’de Varlık Vergisi Kanunu çıkarılmıştır. Bu vergi 15 Mart 1944’te kaldırıldı.

ü  1944’te Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu çıkarılmıştır. 1944’te ayni (mal-ürün) olarak alınan Toprak Mahsulleri Vergisi 1946’da kaldırıldı.

ü  15 Haziran 1945’te Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu kabul edilmiştir.

ü  Bir yandan ilkokul yapımına hız verilirken, 17 Nisan 1940'ta çıkarılan bir kanunla, köylülerin kendi yörelerinde ve pratik bilgilerle eğitilmesini öngören Köy Enstitüleri kuruldu. Böylece mesleki ve teknik okul sayısı savaş boyunca üç katına, bu okullardaki öğrenci sayısı da aynı dönemde dört katından fazlaya çıktı.

ü  İnönü döneminin eğitim ve kültür alanındaki diğer gelişmeleri arasında tiyatronun yaygınlaşması, yeni kütüphanelerin açılması, Doğu ve Batı klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi vardır.

ü  II. Dünya Savaşı'nın olumsuz etkileri edebiyata da yansımıştır. Bu dönem eserleri gerçekçilik akımına bağlı kalınarak ülke içindeki sosyal değişim ve gelişime dayalıdır. Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet'in öncülüğünü yaptığı "garip akımı" bu dönemde ortaya çıktı.

ü  Dönemin diğer önemli edebiyatçıları arasında Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Behçet Necatigil ve Sait Faik Abasıyanık yer alır.

ü  Savaşla ilgili haberlerin öğrenilmesi ihtiyacının da etkisiyle Ankara ve İstanbul Radyoları sürekli yayına başladı. 1940 İstanbul Konservatuarı’nın açılması Türk müziği açısından önemli bir dönüm oldu. Türk halk müziği alanında önemli çalışmalar yapıldı.

ü  Sadettin Kaynak başta olmak üzere bazı bestekârlar ise halk türküsü tarzında şarkılar bestelediler. Safiye Ayla, Müzeyyen Senar, Hamiyet Yüceses, Perihan Altındağ Sözeri gibi dönemin önemli sanatçıları radyo programları ve taş plaklarla kendilerini halka tanıttılar.

ü   

 

Rektör Uyarıyor

II.DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA KAPATILAN GAZETELER;

Í  Cumhuriyet 3 ay

Í  İstanbul’da münteşir Yeni Sabah, Vatan, Hakikat, Halk gazeteleri üçer gün, Vakit, Tan, Son Posta, Tasvir-i Efkâr, Akşam ve Demokrat Politika gazeteleri, ikişer gün müddetçe Örfi İdare Komutanlığı’nca kapatılmıştır”

Í  Vatan gazetesi 5 Aralık 1941 tarihinden itibaren 45 gün süre ile kapatılmıştır.

II.DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA BAŞBAKANLAR

µ  Refik Saydam (1939–1942)

µ  Şükrü Saracoğlu (1942–1946)

II.DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA GENEL KURMAY BAŞKANLARI

d  Mareşal Fevzi Çakmak - 5 Ağustos 1921  -  12 Ocak 1944

d  Orgeneral Kâzım Orbay  -  12 Ocak 1944      -  30 Temmuz 1946

 


Yorumlar - Yorum Yaz
Anket
"PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM" KİTABIMIZI OKUDUNUZ MU?
TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TARİHİ
OSMANLI DEVLETİ TARİHİ
abdullahhoca

SİTEMİZE GÖSTERMİŞ OLDUĞUNUZ İLGİYE TEŞEKKÜRLER...
TARİH BİZDEN ÖĞRENİLİR.
Site Haritası