2.2. YAZININ GELİŞİMİ

• İlk Çağ’da Mezopotamya’daki dinî inanışlar etkisiyle Sümerler, mabet (Ziggurat) ekonomisinin zorunluluğu ile sembol yazısını (piktograf) icat etti.
• Sümerlerin kullandığı ilk yazılı kil tablet örneklerine Uruk kentinde rastlanmıştır.
• İşaretler çiviye benzetildiği için bu yazıya “çivi yazısı” denmiştir

NOT: Sümerlerde, okullara “Tablet Evi” adı verilmekteydi. Okuma yazma öğrenmek isteyen öğrenciler bu okulda kil parçaları üzerine aynı heceleri tekrar tekrar yazarak yazı yazmayı öğrenmeye çalışırdı. Sümerler, öğretmene tablet evinin babası, öğrenciye ise tablet evinin oğlu demiş ve okulu bir aile ocağı gibi kabul etmiştir

Yazılı Kültürün Başlaması

• Yazının icadı, tarihî devirlerin başlangıcı kabul edilir.
• Sümerlerden sonra çivi yazısı Akad, Babil,Asur, Hitit ve Urartu gibi medeniyetler tarafından geliştirilmiştir.
• Hiyeroglif yazısını kullanan Mısırlılar, yazı aracı olarak papirüs ve fırça gibi araçlar kullanmıştır.
• Mısır yazısı,24 sessiz harften oluşan Fenike alfabesinin gelişmesine de model olmuştur. Bu alfabeden Sami, sonrasında da Latin alfabesi geliştirilmiştir.
• İlk kez Bergama’da hayvan derisinden üretilen parşömenler birleştirilerek kitap hâline getirilmiştir.
• Çin medeniyeti ise parşömenden daha ucuza mal olan tekstilden yapılan kâğıdı üretmiştir

İlk Çağ’da Bilim

-Bilim, insanlığın ortak ürünüdür ve kökleri ilk insanlara kadar uzanır.

-Tarihî süreç içinde Mısır, Yunan, Çin, Hint, İran, Arap ve Türk gibi milletlerden bilim insanlarının çalışmaları, medeniyetin gelişmesine katkı sağlamıştır.

-İlk insanlar, doğa ile ilişkisinde basit teknik becerileri kullanmıştır.

-Gökyüzü olaylarının izlenmesi, kaydedilmesi ve yorumlanması; günümüz modern astronomi bilimine temel oluşturmuştur.

-Modern astronomideki matematiksel dayanaklar ilk defa Mezopotamya’da kullanılmıştır.

-Mezopotamya uygarlıkları, ziggurat adı verilen tapınaklarda gözlem yaparak gök biliminde bilimsel gözlem yöntemini keşfetmiş ve bilgileri tablolaştırmıştır.

-Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplayan-Amasya’da yaşamış ve coğrafya konusunda çalışmış Strabon (Sıtreybın), Anadolu ve çevresinde yaptığı geziler sonucunda on yedi bölümden oluşan “Coğrafya” isimli eseri yazmıştır.