ORDU

~  Anadolu Selçuklu Devleti'nde ve Beyliklerde Ordu Anadolu Selçuklu Devleti ve beyliklerin askeri teşkilatlan birbirinden farklı bir özellik göstermezdi.

~  Anadolu Selçuklular, Büyük Selçuklulardan farklı olarak merkeziyetçi bir anlayışla gulam sistemini güçlendirip Türkmenlerin etkisini ortadan kaldırmak istediler. Ancak, Türkmenleri etkisiz kılma konusunda fazla başarılı olamadılar.

~  Subaşıların geniş yetki ve görevlerini azaltarak; onları sadece askeri vali niteliğinde görevliler haline getirdiler.

Anadolu Selçuklu Devleti'nde ordu, başlıca şu bölümlerden oluşuyordu:

@  Hassa askerleri: Hükümdara bağlı olan bu askerler değişik milletlerden küçük yaşlarda sa­tın alınan veya toplanan çocuklardan meydana gelirdi. Bunlar gulamhane denilen ocaklarda yetişti­rilirlerdi.

@  Sipahiler: Kendilerine maaş yerine ikta (dirlik) verilen atlı askerlerdi (tımarlı sipahiler).

@  Bağlı devlet ve beylik askerleri: Anadolu Selçuklularına bağlı olan devlet ve beyliklerin istenildiği zaman gönderdikleri askerlerdir.

@  Türkmen birlikleri: Sınır boylarında savaşa hazır durumda bulunan kuvvetlerdir. Bu kuv­vetler, başlarında bulunan beylerin yönetiminde savaşırlardı.

@  Ücretli askerler: Anadolu Selçuklu Devleti'nin yükselme döneminde topladığı Rum, Frank ve Ruslardan oluşan kuvvetlerdi. Devlet, Baba İshak ayaklanmasının bastırılmasında bu askerler­den yararlanmıştır.

@  Gönüllüler: Genellikle savaş bölgelerine yakın sınır boylarından orduya katılan kuvvetlerdi.

@  Anadolu beyliklerinde orduların tamamına yakın bir kısmı, Türkmen birliklerinden oluşurdu. Anadolu Selçuklularında olduğu gibi, askerler yaya ve atlı olmak üzere iki bölüme ayrılsa da, ordunun çoğunluğunu atlılar oluştururdu. Ordu komutanına Emirü'l-ümera denirdi.

@  Donanma: Büyük Selçuklu Devleti bir kara devleti niteliğinde olduğu için denizciliğe fazla önem vermemişti.

@  Ancak, Anadolu Selçukluları, üç tarafı denizlerle çevrili olan Anadolu'da denizciliğe önem vermenin gerekliliğini kısa sürede kavradılar.

@  Bu amaçla Karadeniz kıyılarındaki Sam­sun ve Sinop'u, Akdeniz kıyılarındaki Antalya ve Alanya'yı fethederek donanmayı güçlendirmek için buralarda tersaneler kurdular.

@  Beylikler döneminde ise Aydınoğulları,  Menteşeoğulları , Karesioğulları, Candaroğulları ve Pervaneoğulları denizcilikte önemli başarılar elde ettiler.

@  Denizcilik, Anadolu Selçukluiarına askeri açıdan olduğu kadar, ticari açıdan da büyük yararlar sağladı.

@  Donanma komutanına meliküs-sevahil (sahiller meliki) veya reisül bahr (deniz reisi) denirdi.