PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

Abdullah ŞAHİN

MENÜ
10.SINIF TARİH DERSİ
12.SINIF İNKILAP TARİHİ DERSİ
T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ
YNT TV

BÜKREŞ ANTLAŞMASI 1812

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı
Osmanlı-Rus Savaşları
Athosbattle.jpg
Tarih 1806-1812
Bölge
Eflak, Boğdan, Doğu Anadolu Bölgesi
Çanakkale Boğazı
Sonuç Fransız tehdidi artınca savaş bitti, Rusya Eflak ve Boğdan'dan çekildi.
Bükreş Antlaşması

1806-1812 OSMANLI-RUS SAVAŞI:

Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Circassian flag.svg Çerkesya Konfederasyonu

Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu
 Megrelya Prensliği
 Abhazya Prensliği
 Boğdan
 Eflak
 Karadağ Prensliği
 Guria Prensliği

 Devrimci Sırbistan

 

Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Seydi Ali Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Laz Aziz Ahmed Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Koca Hüsrev Mehmed Paşa
Circassian flag.svg Şerel'ıqo Tığujıqo Kızbeç
Circassian flag.svg Zanuqo Seferbiy
Rus İmparatorluğu Aleksandr Prozorovski
Rus İmparatorluğu Pyotr Bagration
Rus İmparatorluğu Nikolay Kamenski
Rus İmparatorluğu Mihail Kutuzov

1806 yılının Kasım ayında savaş ilan etmeden Eflak ve Boğdan'a giren ve karşısına düzenli bir Osmanlı kuvvetinin çıkamadığı Rus ordusu, kısa bir süre içerisinde KiliBenderHotin ve Akkerman Kalesi gibi kalelerden kimini savaşla ve kimini de hileyle ele geçirdi. Bu kalelerin işgal edilmesinin ardından, İzmail Kalesi’nin de teslim olacağını zanneden Ruslar, kalenin önüne geldiklerinde beklemedikleri bir karşılık gördüler. Daha ilk çatışmada üç bin dolayındaki Rus birliği, altı yüz süvarisi bulunan ve kaleye yardıma gelmiş Pehlivan İbrahim Ağa tarafından bozguna uğradılar. Zaferin ardından Pehlivan İbrahim Ağa mirahor-ı evvel rütbesi ile, Kale muhafızı Kasım Paşa da vezirlik rütbesinin yanı sıra gazilik unvanı ile ödüllendirildi. İzmail Kalesi'nin savunmasını sağlamlaştıran Pehlivan İbrahim Ağa beş yüz kadar atlısıyla binbeş yüz kişilik Rus süvari birliklerini İzmail’e dokuz saat mesafedeki Çamasuy Karyesi'nde bozguna ugrattı. 26 Ağustos 1807 tarihindeki mütarekeye kadar devam eden bir buçuk yıllık süreçte Pehlivan İbrahim Ağa, gönüllü birliklerin yanı sıra Veli Paşa, Karslı Ali Paşa ve Boşnak Abdullah Ağa gibi komutanların da yardımıyla İzmail Kalesindeki savunmasını sürdürdü ve düşmanı karşısında bir adım bile geri çekilmedi. Serdar-ı Ekrem olan sadrazam Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa komutasında Osmanlı ordusu ise, 12 Nisan 1807'de Bulgaristan'dan Tuna Nehri üzerinden Eflak topraklarına girerek Bükreş'e yöneldiyse de, Mikail Miloradoviç komutasındaki Rus ordusu tarafından 2 Haziran 1807 tarihinde Obileşti Muharebesi'nde püskürtüldü.

Doğu Cephesinde ise İvan Gudoviç komutasındaki 17.000 kişilik Rus birliği 18 Haziran 1807 tarihinde Arpaçay Muharebesi'nde Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa komutasındaki yaklaşık 20.000 kişilik Türk birliğini mağlup etmeyi başardı. Bu iki muharebe sonucunda Batı ve Doğu cephelerinde durum sabitlendi.

Denizde ise Dmitry Senyavin'in komutanlığındaki Rus donanması, Seydi Ali Paşa (Yusuf Paşazade) komutasındaki Türk donanmasına üstünlük sağlamayı başardı. 22-23 Mayıs 1807 tarihlerinde Çanakkale Muharebesi'nde, 19-22 Haziran 1807 tarihlerinde de Limni Muharebesi'nde galip gelen Rus donanması Ege Denizi'nde hareket serbestisi kazandı.

Kabakçı Mustafa İsyanı

Bu çarpışmalar sürerken İstanbul büyük bir siyasi kargaşa içine girdi. 29 Mayıs 1807 tarihinde Kabakçı Mustafa isyanı sonucu III. Selim Osmanlı tahtından indirilmiş ve yerine IV. Mustafa tahta geçmişti. IV. Mustafa'nın saltanatı boyunca Osmanlı sarayında büyük bir kargaşa yaşandı. Yeniçeriler saraya hakim oldular. 28 Temmuz 1808 yılında taht tekrar el değiştirdi. IV. Mustafa'nın yerine II. Mahmut tahta geçti.

Rusların Sırp isyanını desteklemesi ve kışkırtması ve Rusya'nın Eflak-Boğdan'ı işgal etmesi savaşın en önemli sebebidir. Rusların Eflak-Boğdan'ı işgal etmesi karşısında Fransa'nın etkisiyle Osmanlı Devleti Rusya'ya savaş ilan etti. Osmanlı-Fransız yakınlaşması karşısında İngiltere Rusya'nın yanında yer aldı. İngilizler Ruslara destek için donanmalarını İstanbul'a gönderdiler. İngilizleri Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa püskürttü. Fransa 1807'de Rusya ile "Tilsit Antlaşmasını" imzalayarak, dostluk kurdu. Yalnız kalan Osmanlı Devleti İngiltere’ye yaklaştı. İngiltere ile “Çanakkale (Kale-i sultaniye)”  antlaşmasını imzaladı. Avrupa'da siyasi ortam yeniden değişti. Fransa ile Rusya'nın arası yeniden açıldı. Rusya'ya silahlarını çeviren Fransa bu defa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Fransa'ya güvenemeyen Osmanlı Rusya ile Bükreş Antlaşmasını (1812) imzaladı.

 Bükreş Antlaşması Maddeleri;

Rusya, Eflak ve Boğdan'dan çekilecek, Besarabya bölgesi ise Ruslara bırakılacak. Osmanlılar Bosna ve Eflak ve Boğdan'dan 2 yıl vergi almayacak. Sırplar, iç işlerinde serbest olacaklar. İlk ayrıcalık alan toplum Sırplardır. Tuna nehrinde hem Osmanlı hem de Rus gemileri serbestçe dolaşabilecek. Prut ve Tuna nehirlerinin sol sahilleri iki ülke arasında sınır kabul edilecek.

Önemli askeri başarılar kazanmış olan Rusya, Fransız tehdidi nedeniyle ufak bir toprak kazancıyla yetinmek zorunda kaldı.

Esasen Boğdan Voyvodalığı'na ait olan Besarabya'nın Rus işgaline girmesiyle bu iki bölge arasındaki bütünlük zayıfladı ve bugünkü Moldova ve Romanya'nın temelleri atıldı.

Savaş sırasında isyanları süren ve Ruslar tarafından desteklenen Sırplar 1817 yılında özerklik kazandılar.

Ruslar Gürcistan üzerindeki egemenliklerini pekiştirdiler, ayrıca Çerkesler üzerindeki baskılarını artırdılar.

 

 

 


Yorumlar - Yorum Yaz
Anket
"PAROLAMIZ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM" KİTABIMIZI OKUDUNUZ MU?
TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TARİHİ
OSMANLI DEVLETİ TARİHİ
abdullahhoca

SİTEMİZE GÖSTERMİŞ OLDUĞUNUZ İLGİYE TEŞEKKÜRLER...
TARİH BİZDEN ÖĞRENİLİR.
Site Haritası