ŞEYH SAİT AYAKLANMASI (13 ŞUBAT – 3 HAZİRAN 1925)
Ayaklanmanın bastırılması için alınan önlemler şu şekildedir;
Önemli Uyarı: Takrir-i Sükûn Kanunu, ilk defa Şeyh Sait Ayaklanması’nın bastırılmasında kullanılmıştır.
ü İstiklal Mahkemeleri kuruldu (üçüncü kez)
ü Bölgede kısmi seferberlik ilan edildi.
ü Basına sansür uygulanmıştır.
ü Bu önlemlerin alınması ve uygulanması sonucu ayaklanma 3 Haziran 1925’te isyan bastırıldı.
Sonuçları;
ü Türkiye’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası isyanda rolü olduğu gerekçesiyle kapatılmıştır (5 Haziran 1925).
ü Şeyh Sait isyanı, Türkiye’de çok partili hayata geçiş için ortamın uygun olmadığını ve henüz demokrasinin tam anlamıyla uygulanamayacağını göstermiştir.
ü İngiltere bu isyanı kullanarak Musul sorununun Milletler Cemiyetinde Türkiye aleyhine çözümlenmesini sağlamıştır.
ü Cumhuriyet rejimini yıkmaya yönelik ilk isyan bastırılmıştır.
Önemli Uyarı: 1926 Ankara Antlaşması’yla Musul, İngiltere’nin mandası Irak Hükümeti’ne bırakılmıştır. Ayrıca bu durum Misak-ı Milli’ye aykırıdır.Misakı Milliden üçüncü tavizdir.
Önemli Uyarı: Bu olay iç politikada yaşanan sorunların dış politikayı olumsuz etkilediğini göstermiştir.