AYDINLANMA ÇAĞI
 Avrupa’da XVII. ve XVIII. yüzyıllarda aklı, bilimi ve pozitif düşünceyi ön plânda tutan döneme Aydınlanma Çağı adı verilmiştir.
 Bu dönemde bilginin kaynağının deney, gözlem ve akıl olduğu savunulmuştur.
 Özellikle insan hakları ve demokrasi alanlarında ortaya çıkan yeni değerler tüm toplumları etkilemiştir.

OTUZ YIL SAVAŞLARI (MEZHEP SAVAŞLARI) (1618-1648)
 Alman İmparatoru II. Ferdinand’ın, Almanya’da mezhep birliğini sağlamak ve Protestanları ortadan kaldırmak istemesi sonucunda ortaya çıkan savaşlardır.
 Otuz Yıl Savaşları; Almanya ve müttefiki İspanya ile Fransa ve müttefikleri (İsveç, Danimarka) arasında yapılmıştır.
 Otuz Yıl Savaşları Almanya’nın yenilgisiyle bitmiş ve 1648’de imzalanan Westfalya Barış Antlaşması ile sonuçlanmıştır.
 Bu antlaşma Avrupa tarihinde çok önemli bir adımdır. Nitekim Almanya Protestanlığı resmî din olarak tanımış, Alman Prenslerinin de siyasal ve dinsel özgürlüklerini kabul etmiştir.
 Westfalya Barışı’nı İspanya tanımamıştır. Bu yüzden, Orta Avrupa'da savaş bittiği halde Fransa ile İspanya arasında savaş on yıl daha devam etmiş, ancak 1659 yılında imzalanan Pirene Antlaşması’yla İspanya Fransa'nın üstünlüğünü kabul etmiştir.

YEDİ YIL SAVAŞLARI (1756-1763)
 İngiltere’nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakıyla yaptığı savaşlardır.
 Savaştan galip ayrılmasına rağmen İngiltere, çok büyük ekonomik kayıp yaşamıştır.
 Bu kayıplar ağır vergilerin konulmasına, bu gelişme de İngiltere’ye bağlı kolonilerin tepkisine yol açmıştır.
 İngiltere’nin uygulamaya koyduğu bu vergilendirmeler, Amerika’daki 13 koloninin bağımsızlık için İngiltere’ye karşı mücadeleye girişmesine neden olmuştur. Bu durum beraberinde ABD’nin kurulmasını getirmiştir.

ABD’NİN KURULMASI (1787)
/ İngiltere, Yedi Yıl Savaşları’nda bozulan malî yapısını düzeltmek için Amerika’daki 13 kolonisine yeni vergiler koymuş, ancak bu gelişme koloniler tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Yedi Yıl Savaşları’nın intikamını almak isteyen Fransa, Amerika’ya silah ve cephane yardımı yapmıştır.
/ 13 koloni, 1774 yılında bir araya gelerek I. Philedelphia (Filedelfiya) Kongresi’ni toplamış ve İngiltere’ye karşı savaşa karar vermişlerdir.
/ 1776 yılında ise II. Philedelphia Kongresi’ni toplayan bu 13 koloni, bağımsızlıklarını ilan ederek İnsan Hakları Bildirisi’ni kabul etmişlerdir.
/ Bu gelişme üzerine İngiltere, 1783 Versailles (Versay) Antlaşması ile 13 koloninin bağımsızlığını kabul etmiş, 1787 yılında da Amerika Birleşik Devletleri kurulmuştur.

İLAÇ BİLGİ
MESEN NEDİR?
 Yeni Çağ Avrupası'nda zenginleşen Burjuva sınıfının sanat ve sanatçıya değer vererek oluşturduğu aristokratik zümreye Mesen denir.
 Orta Çağ'da orta sınıf, şehirli, vergi veren, tüccar statüsünde bulunan Burjuvalar, Yeniçağ'da Coğrafi Keşifler ile birlikte gelen altın ve gümüş ile zenginleşti. Deniz aşırı ticaret sayesinde zenginleşen Burjuva sınıfı, sosyo-kültürel ve ekonomik olarak gelişti. Nüfuzlu bir grup olmaya başladı. Rönesans Hareketleri ile birlikte de sanat gelişmeye başladı. Sanatçıya verilen değer de arttı. Böylece önce İtalya'da şehir devletlerinde sonra Avrupa'da sanata ve sanatçıya değer veren onu koruyan, geliştiren bir aristokratik grup belirdi. Bu gruba Yeni Çağ Avrupası'nda Mesen adı verildi.

MERKANTALİZM NEDİR?
 Coğrafi Keşifler sonrası Avrupa'da, XVI. yüzyılda başlayan, ithalatı azaltıp ihracatı artırmaya önem veren, ülkelerin gelişmişlik seviyesini sahip olunan altın ve gümüş miktarına bağlayan ve bu amaçla maden yataklarına önem veren iktisat öğretisine Merkantalizm denir.

ÇİFTE GÜL (GÜLLER) SAVAŞLARI (1455-1485)
 Lanchester ve York hanedanları arasında İngiltere’de gerçekleşen iç savaşın adıdır. Lanchester’in armasının ‘’kırmızı gül’’, York hanedanının ise armasının ‘’beyaz gül ‘’ olması nedeniyle bu savaşlara, daha sonra Çifte Gül Savaşları adı verildi. Her iki hanedanın da oğullarının II. Edward’ın soyundan geldiklerini iddia etmeleri taht savaşı başladı. Bu dönemde Lanchester hanedanı tahta egemen olan güçtü.
 İngiliz Kralı VI. Henry akli dengesini kaybettiği iddiası nedeniyle, York dükü olan Richard naipliğe getirildi. 1455’de akıl sağlığına tekrardan kavuştuğu iddia edilen Henry, eşi Margaret’in yönlendirmesiyle York dükünü savaşa zorladı. Bu yüzden başlayan savaşlar sonucunda York hanedanlığı tahtı ele geçirdi. Henry ve Margaret, oğullarıyla birlikte İskoçya’ya kaçtı. York’un
büyük oğlu olan Edward, IV. Edward adıyla 1461’de kral ilan edildi. 1469’da ise Lanchester hanedanlığındaki iç çekişmeler, iç savaşı yeniden alevlendirmeye yetti. IV. Edward ise 1483’deki ölümüne kadar ortaya çıkan tüm ayaklanmaları bastırmış ve tahtını korumayı başarmıştı.
 IV. Edward’ın yerine geçen oğlu V. Edward, II. Richard tarafından tahtan uzaklaştırıldı. Böylece York yanlıları güçlendi. York taraftarları da Lanchester yanlılarının son umudu olarak Henry Tudor’a yöneldiler. Henry ise Fransızların ve kendi yanında yer alan Yorkluların yardımıyla Richard’ı ortadan kaldırdı. Bu olay Çifte Gül Savaşları’nı sona erdirdi. 1486 tarihinde IV. Edward’ın kızı Elizabeth ile evlenen Henry Lanchester, York ailesiyle birleşti. Tudor hanedanını kurdu. Sonuçta Çifte Gül Savaşları sonrası İngiltere’de mutlak monarşi güçlendi.

DOĞA VE BEŞERİ BİLİMLERDE GELİŞMELER:
 Aydınlanma çağında bilgi birikimi yoğunlaştı. Bilim adamları ortak çalışmalar yapmaya başladılar. Bilimsel seminerler ve toplantılar düzenlendi. Hükümetler ve çeşitli kuruluşlar bilim ve teknolojinin önemini kavradılar. Bilimsel faaliyetlere geniş kaynaklar ayırdılar. Bu olay sonucunda çok sayıda bilim adamı yetişti. Önemli bilimsel buluşlar gerçekleşti.
 Kopernik ve Galile astronomi ile ilgili çalışmalar yaptılar. Evrende güneş merkezli bir sistemin var olduğunu açıkladılar. Galile teleskopu buldu. Newton yerçekimi kanununu buldu. Prestley ve Luvaziye suyun analizini yaptılar. Volta pili buldu. Amerikalı Franklen paratoneri icat etti. Ceymis Watt buharla çalışan motoru icat etti. Röntgen x ışınlarını keşfetti. Lamarc ve Darwin Evrim teorisini ortaya attılar. Pastör ve Koch mikrop ve bakterileri buldular. Daltan ve Avagadro modern atom teorisi üzerinde
çalıştılar. Gurne ticarette liberal sistemi, savundu. Adam Smit bütün ekonomik doktrinleri “milletlerin zenginliği” adlı eserde topladı.
 Fransız düşünürü Monteskö köleliğe ve mutlakıyete karşı çıkmıştır. “Acem mektupları” adlı eserinde bir İranlının ağzından mutlakıyet idaresini eleştirmiştir. “Kanunların ruhu” adlı eserinde yöneticilerin ve yönetilenlerin ilişkisinin yazılı kurallara dayanmasını savunmuştur. Volter; Kilisenin ayrıcalıklarına ve kralın tanrıdan yetki aldığı düşüncesine karşı çıkmıştır. Din ve Vicdan hürriyetini ve Laikliği savunmuştur. Jan Jak Russo; toplumsal sözleşme adlı eserinde demokrasi ve hukuk devleti fikrini
savunmuştur. Bu Fransız düşünürleri; adalet, eşitlik, insan hakları, egemenliğin millete ait olması, Laiklik düşünceleri ile Fransız ihtilalinin çıkmasında etkili olmuşlardır.